رتبه پنجم ایران در بیابان زایی

ایران، پنجم جهان شد، البته در بیابان زايي
سالانه ۲میلیارد متر مکعب فرسایش خاک در ایران رخ می دهد. این رقم ۷.۶درصد فرسایش کل خاک در جهان را شامل می شود. بر همین اساس فرسایش خاک در ایران ۳برابر آسیاست.

طهورا شهبازی: آرمان رسیدن به خودکفایی در تولید غذا و امنیت غذایی تهدیدی شد تا ایران یکی از هفت کشور آسیایی باشد که بیشترین میزان هدررفت خاک را دارد. فرسایش خاک یکی از تهدیدهای جدی است که نه تنها خاک که آب را هم نابود می کند.

افزایش آمار فرسایش خاک منجر به تصویب لایحه ای شد که در آن آلودگی و تخریب و مصادیق آن و همچنین آلوده‌کننده و تخریب‌کننده خاک و نحوه برخورد قانونی با آن‌ها تعیین و موضوع آموزش حفاظت خاک و فرهنگ‌سازی در این‌باره و نقش سازمان‌های متولی نیز مورد نظر قرار گیرد.

براساس مطالعات اولیه انجام شده و نیز طرح تهیه اطلس آلاینده های خاک در 11 استان کشور بیش از صدها نقطه آلوده در خاک های کشور وجود داشته که به آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین، آلاینده های نفتی، سموم و ... آلوده بوده و محیط زیست و سلامت مردم را به شدت تهدید می کند که رفع آلودگی ها علاوه بر زمان طولانی هزینه گزافی را هم طلب می کند.

در حال حاضر، میزان فرسایش خاک در ایران، حدود ۱۶.۷ تن در هکتار است که با شاخص جهانی پنج تا شش تن در هکتار، فاصله بسیار زیادی دارد تا ایران جزو یکی از هفت کشور آسیایی باشد که بیشترین میزان هدررفت خاک را دارد.

از بین رفتن دشت ها و جنگل ها و فعالیت هایی مانند سدسازی های بی رویه عوامل اصلی فرسایش خاک هستند. در نتیجه آن تخریب مراتع و جنگل ها و محیط زیست، کاهش کمی و کیفی پوشش گیاهی، فرسایش خاک و رسوب ،کاهش ذخایر آب زیرزمینی نیز شده است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس به همین منظور پایش مستمر و دقیق منابع خاک با توجه به حساسیت های آن و تهدید فشارهای طبیعی و انسانی بسیار حایز اهمیت است. بر اثر بی توجهی به قابلیت های خاک، کاهش کیفت آب، تولید گازهای گلخانه ای، گرم شدن تدریجی هوا، فقر، سوء تغذیه، گرسنگی و مشکلات اقتصادی از پیامدهای طبیعی و متوالی آن است. ایران یکی از هفت کشور آسیایی است که بیشترین میزان هدررفت خاک را دارد. ۲۰درصد کاهش قابلیت تولید محصول نیز یکی دیگر از پیامدهای اتلاف منابع خاک در کشور به شمار می آید.

فرسایش خاک ایران ۳برابر آسیا

سالانه ۲میلیارد متر مکعب فرسایش خاک در ایران رخ می دهد. این رقم ۷.۶درصد فرسایش کل خاک در جهان را شمال ایران سالانه ۱۵تا ۲۵تن در هکتار فرسایش خاک وجود دارد. در حالی که متوسط جهانی ۲.۵ تن در هکتار است. به همین دلیل در ایران توسعه بیابان در شمار ۵کشور نخست جهان قرار دارد. همچنین روزانه ۴۰هکتار اراضی جنگلی تخریب و به بیابان تبدیل می شود. در نتیجه، فرسایش خاک در ایران سالانه به ۱۶.۵تن در هکتار می رسد.

تلفیق این واقعیت های طبیعی به همراه تاثیرات عوامل انسانی نظیر الگوهای نامناسب کشت، فشار زیاد چرای مراتع، تغییر کاربری جنگل ها و بهره برداری ناپایدار از سفره های آب زیرزمینی سبب شده تا سطح وسیعی از اراضی کشور تحت تاثیر پدیده بیابان زایی باشد. فرسایش آبی و بادی بخشی از ویژگی های ذاتی اقلیم ایران است و متاسفانه اقدامات انسانی سبب تشدید این فرسایش شده است.

آنچه مسلم است باید تلاش شود سهم عامل انسانی در فرآیند بیابان زایی کاهش یافته و نرخ فرسایش به نرخ قابل قبولی برسد. در این بخش مراتع نقش تعیین کننده ای دارند. امروز ۸۳میلیون دام در مراتع کشور وجود دارد که بیشترین آسیب را به این عرصه ها وارد می کند.

www.aftabir.com › view › 2015/08/22